Celem projektu jest:
– analiza, z perspektywy antropologicznej, zjawiska adopcji we współczesnej Polsce, z uwzględnieniem jego złożonego i zróżnicowanego charakteru;
– przyczynienie się do rozwoju antropologii rodziny i pokrewieństwa w Polsce dzięki badaniu tematu dotąd pomijanego – adopcji;
– dalszy rozwój studiów nad dzieciństwem w Polsce, w szczególności w zakresie metodologii i etyki badań;
– przyczynienie się do uwzględnienia głosów dzieci w debacie na temat adopcji w Polsce;
– rozwój współpracy z zagranicznymi badaczami zajmującymi się adopcją, w celu wymiany
doświadczeń i poznania dobrych praktyk w zakresie badań nad adopcją;
Badając adopcję jako zjawisko społeczno-kulturowe, możemy poddać antropologicznej refleksji
współczesne koncepcje dzieciństwa, rodziny, opieki oraz roli państwa w tworzeniu normatywnych struktur pokrewieństwa. Zamierzamy przeanalizować to, jakie wartości i idee konstruują społeczny fenomen adopcji w Polsce i jak są odzwierciedlane w doświadczeniach osób, których ona dotyczy.
W centrum badań sytuujemy dziecko i jego rodzinę. Zgodnie z rozpoznaniami i celami współczesnej antropologii, w których istotne jest usłyszenie głosów podmiotów słabo lub wcale niereprezentowanych, umożliwimy zabranie głosu dzieciom w sprawach ich dotyczących. W centrum zainteresowania sytuujemy dziecko, nie tylko jako podmiot/obiekt działań różnych aktorów, lecz także jako ważnego, twórczo działającego aktora.
Choć zjawisko wychowywania biologicznych dzieci przez osoby niespokrewnione występowało
w różnych momentach historycznych i w wielu miejscach (Conn 2013), adopcja w takim kształcie jak dziś jest stosunkowo nowym fenomenem społecznym. Zaczęła kształtować się za sprawą takich procesów jak indywidualizacja, rozwój współczesnych form rodzinności (prymat rodziny nuklearnej), rozwój praw człowieka (w tym praw dziecka). W polskich naukach społecznych adopcja była opisywana wielokrotnie z perspektywy prawa, psychologii, pedagogiki. Jednak brakuje prac na temat adopcji pisanych z perspektywy antropologiczno-kulturowej. Ucieleśnione doświadczenia jednostek, członków rodzin adopcyjnych, w tym dzieci, nie były w Polsce dostatecznie reprezentowane. Projekt ma na celu uzupełnienie tej luki.